Không ai thật sự biết chuyện gì xảy ra trong khoảnh khắc cuối cùng trước cái chết. Nhưng vào năm 2023, các nhà khoa học từ Đại học Michigan đã tình cờ ghi nhận một hiện tượng kỳ lạ khi theo dõi sóng não của bốn bệnh nhân đang hấp hối. Hai người trong số đó—sau khi được rút máy thở—cho thấy một đợt sóng gamma tăng vọt ngay trước khi tim ngừng đập. Sóng gamma vốn liên quan đến nhận thức cao cấp, mơ mộng, thậm chí là trải nghiệm tâm linh. Khả năng não “sáng lên” vào giây phút lâm chung là điều không ai ngờ tới.
Trong vài giây ngắn ngủi đó, những vùng não thường kích hoạt khi ta đang mơ, hồi tưởng hoặc nhận ra gương mặt quen thuộc—bỗng trở nên đặc biệt nhộn nhịp. Có gì đó giống như một giấc mơ cô đọng. Dù các bệnh nhân không thể kể lại điều gì đã xảy ra, hoạt động điện não ấy dường như hé lộ một thế giới nội tâm bí mật của phút giây sau cùng.
Một giả thuyết khác đến từ lĩnh vực sinh học lượng tử: các tế bào thần kinh có thể phát ra photon cực yếu—gọi là “biophoton”—trong quá trình trao đổi chất. Khi cận kề cái chết, cơ thể rơi vào trạng thái thiếu oxy nghiêm trọng. Việc tái cấp máu đột ngột có thể gây ra một làn sóng stress oxy hóa, khiến tế bào thần kinh phát sáng trong nghĩa đen. Dù mắt người không nhìn thấy, não—với cơ chế nội tại của nó—có thể “cảm nhận” ánh sáng ấy. Và ta có thể trải nghiệm nó như một ánh hào quang vụt lóe.
Không phải ai cũng gặp hiện tượng này. Và khoa học chưa thể kết luận chắc chắn. Nhưng ý tưởng về một cái chết sáng rực—như giấc mơ cuối cùng của não bộ—khiến nhiều người phải dừng lại suy ngẫm. Phải chăng não không đơn thuần chỉ tắt đi, mà đang kể lại một câu chuyện cuối cùng cho chính mình?
Chúng ta vẫn chưa hiểu hết cái chết. Nhưng nếu đúng là não phát sáng khi ra đi, thì có lẽ ánh sáng ấy không đến từ bên ngoài, mà là từ bên trong—nơi ký ức, cảm xúc và bản ngã giao thoa trong khoảnh khắc mong manh nhất của đời người.