Lớp đất sẫm màu được cạo đi từng chút. Dưới mũi bay khảo cổ, một hình tròn hiện dần lên, bằng gốm đỏ sậm. Miệng bình niêm kín, vỏ ngoài còn vệt cháy đen của lửa lò cổ. Khi nắp được mở ra, bên trong là một ống đồng nhỏ, chứa những mảnh giấy đã tan thành bụi. Đó là dấu vết của một bản kinh Phật, được chôn xuống đất cách đây hơn tám trăm năm.
Từ cuối thế kỷ 11, người Nhật sống trong thời kỳ Heian đã tin rằng thế giới sắp bước vào mappō — thời mạt pháp, khi lời dạy của Đức Phật sẽ biến mất. Để bảo tồn giáo pháp cho những người ở tương lai, họ chép lại kinh, đặt vào ống đồng, rồi niêm kín trong bình gốm, đem chôn trong lòng đất. Họ gọi đó là kyozuka, “mộ kinh”.
Một số bình như thế được làm tại Tokoname, tỉnh Aichi. Theo Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ở New York, những chiếc bình này được nung trong khoảng đầu thế kỷ 12, dùng để chứa các ống đồng có khắc kinh Phật và vật thờ. Nhiều bình được tìm thấy nguyên vẹn trong các cuộc khai quật gần Tokyo và Saitama. Một chiếc từ Miyado Sutra Mound có niên đại khoảng năm 1100, vẫn còn lớp đất bám quanh thân và dấu niêm kín trên nắp.
Trong quan niệm thời ấy, việc chôn kinh không phải để cất giấu tri thức, mà là để cứu lấy nó. Người ta tin rằng một ngày nào đó, khi đạo pháp biến mất, những bản kinh chôn dưới đất sẽ được đào lên như hạt giống nảy mầm lại. Các nhà sư ghi ngày tháng cẩn thận trên vỏ ống, rồi chôn cùng lời nguyện cầu cho người ở tương lai.
Những bình gốm này thường được đặt sâu dưới các gò nhỏ, phía trên phủ đất và đá. Một số được chôn cạnh chùa, số khác nằm đơn độc giữa rừng. Trong nhiều trường hợp, kinh giấy đã mục hoàn toàn, chỉ còn lại ống đồng hoặc mảnh bạc khắc chữ. Nhưng chính sự tan rã ấy lại cho thấy thời gian dài đến mức không tưởng mà chúng đã vượt qua.
Theo Viện Bảo tàng Quốc gia Tokyo, phong tục kyozuka lan rộng khắp Nhật Bản trong thế kỷ 11–12, rồi dần biến mất khi thời mạt pháp được cho là đã qua. Tuy vậy, mỗi khi một bình kinh được khai quật, người ta vẫn đối xử với nó như một di thể linh thiêng hơn là hiện vật khảo cổ. Bởi nó không chỉ chứa kinh, mà còn chứa một niềm tin về tương lai.
Khi các nhà khảo cổ mở nắp bình ở Saitama, không còn gì để đọc. Chỉ còn lớp tro mỏng, lặng lẽ nằm giữa ánh sáng và đất. Nhưng họ vẫn cúi đầu, như thể vừa gặp một người đã đợi suốt tám thế kỷ để được nghe lại tiếng người.