Khoa học viễn tưởng thường khai thác kịch bản cảnh báo: du hành về quá khứ, thay đổi dù chỉ là chi tiết nhỏ nhất, cũng có thể làm lệch hẳn toàn bộ thời gian. Trong đó, tình huống gặp lại chính bản thân trong quá khứ là một trong những nghịch lý dễ nhức đầu nhất.
Theo lý thuyết du hành thời gian, có một nghịch lý gọi là “nghịch lý ông nội”: nếu bạn quay về quá khứ và vô tình ngăn cản ông nội gặp bà nội, bạn sẽ không bao giờ được sinh ra. Nhưng nếu bạn không sinh ra, làm sao bạn có thể du hành về quá khứ? Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn logic.
Các nhà vật lý như Stephen Hawking tin rằng thiên nhiên sẽ tự “cấm” những mâu thuẫn thời gian như vậy xảy ra. Ông đề xuất giả thuyết “bảo toàn dòng thời gian”, cho rằng không thể làm thay đổi quá khứ để ảnh hưởng đến hiện tại theo cách nghịch lý. Điều này dẫn đến một giả thuyết khác: đa vũ trụ.
Theo đa vũ trụ, mỗi khi bạn quay về quá khứ và tác động vào một sự kiện, bạn sẽ tạo ra một dòng thời gian mới, một vũ trụ mới tách biệt với dòng thời gian cũ. Nghĩa là, bạn không thể thay đổi quá khứ của mình đã trải qua, nhưng bạn vẫn có thể tương tác với một phiên bản “khác” của chính mình trong vũ trụ song song.
Thực tế, các bộ phim như Back to the Future, Avengers: Endgame hay Dark đã mở rộng ra nhiều cách tiếp cận với việc “gặp chính mình trong quá khứ”. Từ việc tác động làm thay đổi lịch sử, đến tạo ra nghịch lý hoặc mở ra vũ trụ mới hoàn toàn.
Và dù khoa học hiện tại chưa chứng minh được du hành thời gian là có thể, nhưng nó lại là cửa ngõ mở ra các câu hỏi về vũ trụ, bản chất thời gian và cái gọi là “cái tôi”.
Nếu ngày mai tỉnh dậy và thấy mình 18 tuổi đang ngồi đợi xe buýt đi học, bạn sẽ làm gì?