Bạn đang ở một mình. Không ai xung quanh. Không ai vừa ngáp. Không ai nhắc gì đến chuyện ngáp.
Vậy mà… bạn vẫn ngáp.
Không phải vì buồn ngủ. Cũng chẳng phải thiếu oxy.
Đơn giản là vì bạn vừa nghĩ đến chuyện ngáp.
Cơn ngáp là một phản xạ bản năng, nhưng lại có khả năng lan truyền kỳ lạ như cảm xúc.
Không cần tiếp xúc thật. Chỉ cần bạn thấy người khác ngáp, nghe ai đó nói về nó, hay thậm chí là… đọc chữ ngáp, bạn cũng có thể bị lây.
Nó giống như thể não bạn có một chiếc gương nội tâm — tự động bắt chước hành vi vừa được kích hoạt.
Và đáng ngạc nhiên hơn: hiệu ứng này vẫn xảy ra ngay cả khi bạn hoàn toàn một mình.
Các thí nghiệm cho thấy, người xem video ngáp trong phòng kín — không có ai bên cạnh — vẫn phản ứng y như khi đối mặt người thật.
Tức là: não không cần “người thật việc thật” để lây ngáp. Chỉ cần một gợi ý nhỏ là đủ.
Không gian xung quanh bạn không quan trọng.
Thứ kích hoạt cơn ngáp là trí tưởng tượng.
Chưa hết. Có người rất dễ bị lây. Có người thì miễn nhiễm.
Và khả năng này không hề ngẫu nhiên.
Các nhà khoa học phát hiện: một số người ngáp lan truyền gần như mỗi lần, trong khi số khác gần như không bao giờ.
Tỷ lệ này ổn định theo thời gian — và… giảm dần khi bạn già đi.
Tức là: nếu giờ bạn dễ bị ngáp lây, nhiều khả năng bạn đã như vậy từ nhỏ.
Điều thú vị là, người ta từng tin rằng ngáp lan truyền là dấu hiệu của sự đồng cảm — giống như chúng ta buồn khi người khác buồn.
Nhưng rồi các nghiên cứu sau này bắt đầu nghi ngờ giả thuyết đó.
Ngáp lây có thể giống như đồng cảm, nhưng không chắc nó là đồng cảm.
Có thể, đó chỉ là một cơ chế bắt chước sơ khai, đã có từ thời loài người còn sống theo bầy đàn — khi việc đồng bộ hành vi mang lại lợi thế sinh tồn.
Nhưng hãy quay lại khoảnh khắc quen thuộc:
Bạn đang yên tĩnh đọc sách, rồi bỗng ngáp cái “phụp”.
Không ai xung quanh. Không có lý do rõ ràng.
Chỉ một ý nghĩ thoáng qua.
Thứ lan truyền trong bạn, không phải không khí. Mà là hình ảnh. Một ký ức. Một ám chỉ vô hình.
Và có lẽ, đó là lời nhắc rằng:
Không cần ai khác để bạn bị ảnh hưởng.
Chỉ cần chính bạn… đang sống trong một bộ não quá nhạy cảm với thế giới tưởng tượng.