Trong không gian, không có không khí để âm thanh lan truyền. Nếu một phi hành gia hét giữa khoảng trống giữa các vì sao, chẳng ai nghe thấy gì ngoài im lặng tuyệt đối. Thế nhưng, vũ trụ thật ra không hề yên tĩnh. Nó đầy những rung động, dao động và sóng điện từ — và khi được dịch lại bằng công cụ của con người, chúng biến thành âm thanh.
Năm 1977, khi tàu Voyager 1 rời Trái Đất, nó mang theo một thiết bị đặc biệt: máy thu sóng plasma. Thiết bị này không ghi âm như micro, mà đo dao động của các hạt mang điện bay giữa các hành tinh. Khi NASA chuyển đổi dữ liệu ấy sang dải tần mà tai người có thể nghe, họ nghe thấy một thứ âm trầm, rền rĩ và nhịp nhàng — giống tiếng hát chậm của gió. Họ gọi đó là “bài ca của Trái Đất”.
Từ đó, những tàu thăm dò khác cũng mang theo thiết bị tương tự. Cassini đã ghi được “tiếng gió” quanh sao Thổ, còn Juno nghe được những xung điện mạnh ở sao Mộc. Đó không phải tiếng thật của hành tinh, mà là nhịp dao động của từ trường và plasma — thứ mà con người chưa bao giờ nghe thấy bằng tai, nhưng có thể cảm nhận bằng dữ liệu.
Nghe bản ghi “âm thanh vũ trụ” của NASA, ta có thể cảm thấy như đang trôi trong biển điện khổng lồ. Tiếng rít, tiếng ù, tiếng đập trầm như nhịp tim của không gian. Mỗi âm ấy là hàng triệu hạt proton, electron, và ion va chạm, xoắn lại trong từ trường của sao. Không khí im lặng, nhưng điện trường thì luôn chuyển động.
Khoa học gọi đó là sóng plasma — sự dao động của hạt mang điện trong môi trường ion hóa. Chúng không truyền qua không khí, mà lan dọc theo các đường sức từ. Khi được chuyển sang âm thanh, chúng giống tiếng của bão, của gió, hoặc của nhạc cụ khổng lồ không có hình dạng.
Và cũng có điều lạ: mỗi hành tinh lại “phát tiếng” riêng. Sao Mộc gầm trầm và dày, như tiếng máy bay bay qua. Sao Thổ vang mảnh và ngân dài, nghe như tiếng violin kéo chậm. Ngay cả Trái Đất cũng có “giọng nói” riêng — thứ âm nền trầm thấp mà tàu Voyager vẫn thu được khi rời khỏi nhật quyển.
Thế giới mà ta tưởng im lặng hóa ra đầy âm vang. Không phải âm thanh của khí, mà là âm của năng lượng. Con người không nghe được bằng tai, nhưng bằng máy móc và trí tưởng tượng — những thiết bị giúp ta dịch lại ngôn ngữ điện từ của vũ trụ.
Ở khoảng không lạnh lẽo kia, vẫn có những rung động lan đi, không bao giờ tắt. Có thể đó là cách mà vũ trụ thở — không bằng lời, mà bằng nhịp điện vô hình.