Bạn có từng ngạc nhiên khi thấy một đứa trẻ 3 tuổi có thể nói rành rọt hai thứ tiếng, trong khi người lớn học cả năm vẫn cà lăm vài câu cơ bản? Không phải vì trẻ “thiên tài” hơn, mà là do bộ não của chúng được lập trình sẵn để học ngôn ngữ.
Trong những năm đầu đời, não bộ của trẻ em có một khả năng đặc biệt gọi là “plasticity” – tính linh hoạt thần kinh. Điều này cho phép các kết nối thần kinh được hình thành nhanh chóng khi trẻ tiếp xúc với âm thanh, từ vựng và ngữ pháp. Thậm chí, chỉ cần nghe người lớn nói chuyện quanh mình, trẻ đã bắt đầu hấp thụ và bắt chước.
Ngoài ra, vùng não liên quan đến ngôn ngữ – như Broca và Wernicke – hoạt động mạnh mẽ hơn ở trẻ nhỏ. Một nghiên cứu từ Đại học Washington cho thấy, trẻ sơ sinh đã có thể phân biệt các âm tiết của nhiều ngôn ngữ khác nhau từ khi mới vài tháng tuổi. Khi lớn lên, não sẽ “tinh chỉnh” để tập trung vào ngôn ngữ chính, và khả năng học ngôn ngữ mới sẽ giảm dần.
Người lớn vẫn có thể học tốt ngoại ngữ, nhưng quá trình sẽ chậm hơn vì não bộ đã ít linh hoạt hơn và chịu ảnh hưởng từ ngôn ngữ mẹ đẻ. Hơn nữa, người lớn thường phân tích quá nhiều thay vì học theo cách tự nhiên như trẻ em.
Điều thú vị là, trẻ em không học ngôn ngữ theo kiểu “ngữ pháp trước” mà thông qua việc lặp lại, thử sai và chơi đùa với từ ngữ – điều mà người lớn thường thiếu kiên nhẫn để làm.
Vậy nên, nếu muốn học ngôn ngữ hiệu quả, hãy thử học như một đứa trẻ: nghe nhiều, nói nhiều, sai cũng không sao.