Trong một căn phòng kín đáo của bảo tàng Cairo, giữa hàng loạt kho báu vàng rực từ lăng mộ Tutankhamun, có một thứ chẳng lấp lánh nhưng khiến các nhà khảo cổ sửng sốt hơn cả: một chiếc lọ đất nhỏ, bên trong vẫn còn sót lại chất lỏng sánh vàng. Không phải rượu, không phải dầu thơm. Đó là mật ong – được đặt vào đây cách nay hơn 3.000 năm – và kỳ lạ thay, nó vẫn thơm ngọt như vừa lấy từ tổ.
Chúng ta quen với ý nghĩ “đồ ăn để lâu sẽ hỏng”, nhưng mật ong nguyên chất dường như không chấp nhận luật đó. Thứ chất lỏng mà ong tạo ra từ mật hoa có hàm lượng nước chỉ khoảng 17%, thấp đến mức vi khuẩn và nấm mốc không thể sinh sôi. Nó còn có độ axit cao, pH chỉ 3 đến 4,5 – một môi trường mà hầu hết vi sinh vật đều không ưa. Và kỳ diệu hơn, ong đã vô tình trở thành những “nhà hóa học tí hon”: chúng tiết ra enzym glucose oxidase, tạo ra hydrogen peroxide – chất kháng khuẩn mà chúng ta vẫn dùng để rửa vết thương.
Không khó để hiểu vì sao, trong bóng tối của kim tự tháp, qua hàng nghìn mùa mưa nắng, mật ong vẫn nằm yên, không thối rữa, không biến chất – chỉ đặc lại, có thể đổi màu, có thể kết tinh, nhưng vẫn giữ nguyên vị ngọt. Ngay cả khi con người chưa biết bảo quản thực phẩm, loài ong đã làm được điều mà tủ lạnh hiện đại cũng phải ghen tị.
Thú vị ở chỗ, khả năng “bất tử” này chỉ đúng khi mật ong thực sự nguyên chất. Chỉ cần pha thêm chút nước, độ ẩm vượt quá ngưỡng, vi khuẩn và nấm men sẽ tỉnh giấc, bắt đầu lên men, biến thứ ngọt ngào thành vị chua hăng.
Thế nên, mỗi khi bạn mở một hũ mật ong thật, hãy nhớ rằng mình đang chạm vào một công thức bảo quản hoàn hảo đã tồn tại từ thời các Pharaoh. Một công thức mà tự nhiên tạo ra, và đến nay con người vẫn chưa thể làm ra thứ gì bền lâu hơn thế.