Nghe hơi hoang đường, nhưng đúng là có thời điểm trong ngày mà đầu bạn… sáng hơn thật.
Và không phải lúc bạn uống cà phê. Cũng không phải khi vừa ngủ dậy.
Nghiên cứu cho thấy hầu hết chúng ta đều trải qua những “đỉnh năng suất” – khoảng 2 đến 3 khung giờ não bộ hoạt động tối ưu. Nhưng điều thú vị nằm ở chỗ: mỗi khung giờ lại giúp não làm một việc khác nhau tốt hơn hẳn bình thường.
Từ 9 đến 11 giờ sáng, bạn giỏi nhất việc ra quyết định. Đây là lúc nồng độ cortisol – hormone giúp tập trung – cao tự nhiên mà không cần cà phê. Bộ não tỉnh táo, logic và nhanh nhạy. Nếu bạn cần đưa ra một lựa chọn lớn, hãy chọn khung giờ này. Nó không chỉ giúp bạn sáng suốt hơn mà còn tự tin hơn sau đó.
Đầu giờ chiều – khoảng 1:30 trưa – lại là thời điểm vàng cho sự sáng tạo và giải quyết vấn đề hóc búa. Não vừa được “làm mới” sau giờ nghỉ trưa, nhưng chưa bị mệt vì chiều muộn. Đây là lúc dễ xuất hiện “aha moment” – khi bạn bật ra ý tưởng mới, hoặc đột nhiên hiểu điều gì đó từng rất rối.
Và khoảng từ 6 đến 8 giờ tối, đầu bạn không còn sắc bén như buổi sáng, nhưng lại giỏi hơn trong việc kết nối và tổng hợp. Bạn có thể suy tư chiến lược, lập kế hoạch dài hạn, hoặc viết lách, sáng tạo nghệ thuật. Một cách lặng lẽ, bộ não đang gom góp mọi thứ trong ngày và biến nó thành điều có nghĩa.
Nhưng nếu bạn không thấy mình khớp với những khung giờ đó, thì cũng không sao.
Bởi có một yếu tố khác chi phối não bộ mạnh mẽ hơn cả: chronotype – kiểu người theo nhịp sinh học. Có người sinh ra là “chim sớm”, tỉnh táo lúc 6 giờ sáng. Có người lại “cú đêm”, chỉ thực sự lanh lợi từ 10 giờ tối. Cố ép bản thân làm việc sai thời điểm với kiểu người của mình, chẳng khác nào bơi ngược dòng.
Điều này giải thích vì sao một số người học rất giỏi vào ban đêm. Hoặc ngược lại, tại sao có người làm được cả núi việc chỉ trong buổi sáng ngắn ngủi.
Khám phá khung giờ mà não bạn “phát sáng” không chỉ là mẹo năng suất. Nó là chìa khóa để bạn hiểu cách mình vận hành. Và từ đó, sắp xếp cuộc sống hợp với chính mình – thay vì chạy theo lịch trình của người khác.
Thật ra, thông minh hay không đôi khi chỉ là… đúng giờ.