Cơn đau không phải lúc nào cũng trung thực.
Thậm chí có lúc, bạn có thể… chạm nhẹ vào ngón chân để làm dịu cơn đau ở đầu gối.
Nghe ngược đời, nhưng điều này không phải mẹo dân gian. Nó bắt nguồn từ một giả thuyết thần kinh có thật, tên là Gate Control Theory, ra đời từ năm 1965.
Giả thuyết này nói rằng: tủy sống có một “cánh cổng” điều tiết cảm giác đau trước khi nó lên đến não. Và đặc biệt, cánh cổng đó có thể bị… đánh lừa.
Khi bạn bị đau ở đầu gối, các sợi thần kinh truyền tín hiệu đau tên là Aδ và C sẽ gửi thông tin lên não. Nhưng nếu cùng lúc, bạn tạo ra một kích thích nhẹ—như xoa, bóp, hay thậm chí là chạm vào ngón chân—bạn đang kích hoạt một nhóm sợi thần kinh khác tên là Aβ.
Các sợi Aβ này truyền thông tin “chạm” nhanh hơn rất nhiều. Chúng lên tủy sống trước và đánh thức một nhóm tế bào ức chế tại đó. Những tế bào này như lính gác, sẽ “chặn cửa” không cho tín hiệu đau đi tiếp lên não.
Tóm lại, một cú chạm nhẹ có thể làm “đóng cổng” đau.
Nhưng không phải chạm đâu cũng được. Bí quyết nằm ở việc: chạm vào đúng vùng da có chung đường dẫn truyền thần kinh với nơi đang đau.
Cơ thể ta được chia thành nhiều vùng thần kinh gọi là dermatome. Mỗi vùng này nối về một rễ thần kinh cụ thể ở tủy sống.
Đầu gối và ngón chân, thật tình cờ, lại nằm chung một dermatome—nếu bạn chạm vào đúng vị trí.
Giống như khi bạn bị bỏng tay, phản xạ đầu tiên là… xoa nhẹ vào chỗ đó.
Giống như khi trẻ con vấp ngã, mẹ thường… thổi “phù phù” vào đầu gối chúng.
Cả hai đều là phản xạ mang tính bản năng. Và cả hai đều dựa trên nguyên lý “cổng đau” này.
Bạn không cần thuốc, không cần kim tiêm. Chỉ cần hiểu đúng về bản đồ thần kinh trên da thịt.
Một cái chạm đúng chỗ, đúng lúc, có thể khiến não bạn tạm thời “quên” cơn đau.
Và điều thú vị nhất?
Bộ não không phân biệt thật – giả như bạn nghĩ.
Miễn là thông tin đến đúng nơi, theo đúng kiểu, thì não sẽ tin đó là sự thật.
Ngay cả khi đó chỉ là một cú chạm nhẹ vào ngón chân.