Sáng dậy thấy uể oải, đi làm như người mất hồn, uống cà phê vẫn không tỉnh? Trong khi bạn khẳng định đã ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi đêm? Có thể bạn đang bị một hiện tượng khá phổ biến nhưng ít ai để ý: ngủ đủ nhưng không ngủ “đúng”.
Ngủ sai nhịp sinh học là nguyên nhân hàng đầu khiến bạn mệt mỏi dù ngủ đủ giờ. Cơ thể con người hoạt động theo một chiếc “đồng hồ sinh học” tự nhiên (circadian rhythm). Nếu bạn ngủ lệch với nhịp này – ví dụ đi ngủ lúc 2h sáng và dậy lúc 10h sáng – thì chất lượng giấc ngủ vẫn giảm, dù tổng thời gian vẫn là 8 tiếng.
Ngoài ra, chất lượng giấc ngủ mới là yếu tố then chốt. Bạn có thể nằm trên giường 8 tiếng, nhưng nếu ngủ chập chờn, thức giấc nhiều lần, hoặc không rơi vào giấc ngủ sâu (deep sleep), cơ thể vẫn không phục hồi được hoàn toàn. Điều này thường gặp ở người dùng điện thoại trước khi ngủ, làm việc căng thẳng quá khuya hoặc mắc chứng ngưng thở khi ngủ.
Một thủ phạm khác không thể bỏ qua là thiếu vận động. Nghe có vẻ nghịch lý, nhưng người ít vận động lại càng dễ cảm thấy mệt mỏi. Vận động giúp tăng tuần hoàn máu, cải thiện trao đổi chất và giúp cơ thể ngủ sâu hơn vào ban đêm. Nếu bạn ngồi cả ngày không ra nắng, cơ thể cũng thiếu hụt vitamin D – chất liên quan đến năng lượng và tâm trạng.
Cũng đừng quên chế độ ăn uống. Ăn quá nhiều tinh bột, đường, uống quá nhiều caffeine hoặc rượu có thể khiến bạn khó ngủ ngon. Thậm chí, một số người còn dị ứng nhẹ với thực phẩm mà không hay biết, gây ra cảm giác “nặng đầu” kéo dài.
Cuối cùng, sức khỏe tinh thần đóng vai trò cực kỳ lớn. Stress, lo âu, trầm cảm đều có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi kéo dài dù ngủ bao nhiêu đi nữa. Não hoạt động căng thẳng liên tục không thể phục hồi chỉ bằng một đêm ngủ.
Vậy làm sao để hết mệt dù đã ngủ đủ?
- Duy trì giờ ngủ – thức đều đặn theo nhịp sinh học (tránh lệch cuối tuần)
- Hạn chế dùng điện thoại và caffeine sau 21h
- Vận động nhẹ ban ngày, tắm nắng sáng
- Ăn uống cân bằng, nhiều rau xanh và protein
- Kiểm tra sức khỏe nếu tình trạng kéo dài (thiếu máu, tuyến giáp, v.v.)
Ngủ đủ là điều cần, nhưng chưa đủ. Hãy ngủ đúng cách, đúng nhịp, và đúng nhu cầu của cơ thể, bạn sẽ thấy sự khác biệt rõ rệt.