Có một kiểu nói dối rất lạ: thay vì trả lời ngay, người ta hỏi lại đúng câu hỏi đó.
“Anh có lấy không?” — “Anh có lấy không á? Tất nhiên là không rồi.”
Nghe qua tưởng như đang nhấn mạnh. Nhưng thật ra, đó là một chiêu trì hoãn. Bằng cách lặp lại câu hỏi, người nói dối âm thầm mua thêm vài giây để suy nghĩ, kiểm soát nét mặt, lấy lại bình tĩnh — và sắp xếp lời nói cho khớp.
Chuyên gia ngôn ngữ cơ thể gọi đây là “verbatim repetition” – lặp lại y nguyên từ ngữ của người hỏi. Nó thường không phải phản xạ vô thức, mà là công cụ điều hướng cuộc đối thoại. Một cách gián tiếp để giành quyền chủ động.
Trẻ con cũng làm vậy. Khi bị hỏi “Ai làm bể cái ly vậy?”, đứa bé biết mình sai thường sẽ lặp lại y chang: “Ai làm bể cái ly hả? Không phải con đâu.” Chúng chưa kịp nghĩ ra lời phủ nhận trơn tru, nên cần chút thời gian.
Người lớn thì khéo léo hơn. Họ không chỉ lặp lại mà còn chỉnh tông giọng, chèn thêm cảm xúc, khiến câu trả lời nghe tự nhiên như một phản xạ thật.
Thậm chí, khi bị hỏi cùng một câu nhiều lần, người nói dối sẽ lặp lại chính câu trả lời của mình – cũng để giữ cho câu chuyện nhất quán. Trong tâm trí họ, mỗi lần lặp là một lần “lưu file”.
Dĩ nhiên, không phải cứ ai lặp lại câu hỏi là đang nói dối. Nhưng nếu hành vi đó đi kèm với những dấu hiệu khác – né ánh mắt, ngập ngừng, mím môi trước khi trả lời – thì có thể là một lá cờ đỏ nhỏ.
Và điều lạ nhất? Càng cố nói dối tự nhiên, người ta càng vô thức lặp lại điều vừa nghe. Như thể não cần thời gian tải dữ liệu… trước khi dựng nên một sự thật thay thế.