Hôm nay, Los Angeles là biểu tượng của ánh hào quang, của Hollywood, của nắng vàng và những bãi biển xanh. Nhưng ít ai biết rằng, hơn 100 năm trước, thành phố này từng cận kề nguy cơ bị bỏ hoang hoàn toàn, không phải vì chiến tranh, thiên tai, hay dịch bệnh – mà vì nước.
Đúng vậy, thứ tưởng chừng luôn sẵn có này từng đẩy Los Angeles đến bờ vực sụp đổ. Vào cuối thế kỷ 19, thành phố này phát triển nhanh đến mức hệ thống nước ngầm tự nhiên không còn đủ cung cấp cho dân cư đang tăng chóng mặt. Các giếng nước dần khô cạn, mực nước ngầm sụt giảm.
Lúc ấy, Los Angeles chỉ là một thị trấn bụi bặm với khoảng 100.000 dân, và nếu không có giải pháp, nơi đây sẽ phải “dẹp tiệm” vì không thể tồn tại nổi giữa khí hậu khô hạn của miền Nam California.
Và rồi một nhân vật xuất hiện, thay đổi vĩnh viễn lịch sử thành phố: William Mulholland – kỹ sư trưởng ngành thủy lợi của LA. Ông dẫn đầu dự án táo bạo: xây dựng hệ thống kênh dẫn nước dài hơn 370 km từ Owens Valley – một vùng thung lũng cách đó hàng trăm cây số – về Los Angeles.
Công trình này hoàn thành năm 1913, mở ra kỷ nguyên phát triển chưa từng có cho LA, nhưng cũng tạo ra một chuỗi hậu quả nghiêm trọng mà không ai lường trước.
Người dân Owens Valley – vốn phụ thuộc vào nguồn nước cho nông nghiệp – bỗng rơi vào cảnh khốn cùng. Những trận chiến nước ngầm bắt đầu. Cánh đồng khô héo, cư dân nổi giận, các vụ phá hoại đường ống, đánh bom hồ chứa bắt đầu xảy ra, đúng kiểu “chiến tranh nước” thực sự.
Điều đáng sợ là: câu chuyện này không kết thúc ở đó. Chính sự thành công ban đầu trong việc “kéo nước về thành phố” đã khuyến khích Los Angeles phát triển vô độ, càng khiến thành phố này phụ thuộc sâu sắc vào những nguồn nước xa xôi và mong manh. Cho đến tận ngày nay, Los Angeles vẫn phải “nhập khẩu” gần 90% lượng nước từ những nơi cách hàng trăm, thậm chí cả ngàn cây số.
Một thành phố rực rỡ như Los Angeles thật ra đang sống dựa vào các đường ống nước dài lê thê, dễ bị tổn thương bởi biến đổi khí hậu, khô hạn và căng thẳng tài nguyên. Nếu một ngày các nguồn nước ấy ngưng chảy, viễn cảnh bị bỏ hoang năm xưa… có thể lặp lại.
Los Angeles không phải thành phố sinh ra từ đất mẹ – nó là thành phố được “gắn máy thở” từ xa.